Wydawnictwo Znak - Dobrze nam się wydaje

Wojna Klary

Poświęcenie i zaufanie w zderzeniu z okrucieństwem wojny

Książka ta zrobiła na mnie niesamowite wrażenie. Zszokował mnie ogrom zawartego w niej ludzkiego cierpienia, okrucieństwa, jakiego doznali Żydzi oraz liczba ofiar, jakie przyniosła ze sobą ta wojna.

Pięknie opowiedziana historia ocalałej z Holocaustu dziewczynki zapisującej swoje wspomnienia podczas ukrywania się przed Niemcami w ciemnym bunkrze uzupełniona została już po latach jej wspomnieniami, komentarzami i dojrzalszymi już z perspektywy czasu spostrzeżeniami.

Najbardziej porusza w tej książce chyba moc pięknych i wartościowych uczuć, których mimo swojej tragicznej sytuacji Żydzi nie zatracili w sobie. Mam tu na myśli bezgraniczną i pełną oddania i poświecenia miłość, lojalność, zaufanie i wierność. Na szacunek i pamięć zasługuje także postać Walentego Becka, antysemity, który w sytuacji bezpośredniego zagrożenia swojego własnego życia za ukrywanie Żydów, bez wahania zgodził się to uczynić. Narażał tym samym bezpieczeństwo i życie swoje i swojej rodziny. Jego niezwykle miłosierny gest jest nieustannie wspominany przez głównych bohaterów, Żydów, którzy wyłącznie jemu zawdzięczają ocalenie. Książka ta powinna stać się lekturą obowiązkową dla każdego, kto nawet nie jest w stanie sobie wyobrazić, jakiego cierpienia doznawali w czasie wojny ludzie, czasami nawet ich przodkowie. Polecam!


Recenzent: Joanna Klaczek

Clara Kramer, Stephen Glantz

Wojna Klary

Tłumaczenie: Anna Sak

Poruszająca opowieść Clary Kramer, która cudem ocalała z piekła Holokaustu. Gdy w 1942 roku do Żółkwi wkraczają niemieckie wojska, życie piętnastoletniej Klary i jej rodziny zmieniło się na zawsze. Wiedząc o nadciągającej zagładzie ojciec dziewczynki poszukuje ocalenia dla bliskich - gdy zawodzą wszyscy przyjaciele, z nieoczekiwaną pomocą przychodzi Volksdeutch Beck. Dzięki niemu pod podłogą jednego z domów powstaje schron, który ocali życie osiemnastu osób. Życie pod ziemią przynosi ratunek, ale jest też nieustającym koszmarem, który w poruszający sposób odtwarzają autorzy książki. Mieszkańcy schronu z trudem znoszą potworne warunki w nim panujące i bezustannie żyją w obawie, że kryjówka zostanie odkryta. Wciąż zaś znajdują się ku temu kolejne powody, które Klara utrwalała na stronach swego dziennika: w domu nad schronem zamieszkują funkcjonariusze SS, atakują go hordy ukraińskiej policji, wreszcie trawi pożar. Wojna Klary to piękna i dobrze napisana historia o miłości, śmierci, dobru i wojnie jako doświadczeniu prywatnym. Dotyka ona dziejów Polski i Ukrainy oraz problemów związanych z polsko-żydowską przeszłością. Historia Klary zachwyciła między innymi Agnieszkę Holland, która planuje jej ekranizację. ”Autorka książki miała 12 lat, kiedy w 1939 roku pakt Hitlera i Stalina podzielił Polskę. Sowieci zajęli rodzinne miasto Kramer - Żółkiew. Jej spokojna, kochająca się rodzina szybko została rozbita i zrujnowana. Żołnierze Wehrmachtu, SS, i Gestapo aresztowali i mordowali tamtejszych Żydów. Zrozpaczony ojciec Kramer i sąsiedzi zbudowali bunkier pod domem, by się schronić. Zaskakujące jest, że zgodził się im pomóc Niemiec i antysemita o imieniu Beck. Zamieszkał w domu, pod którym się ukrywali i rozpowiedział, że uciekli.
Zciśnięci w niewielkim pomieszczeniu słyszeli strzały i ostatnie krzyki mordowanych ludzi. Słyszeli niemieckich żołnierzy, którzy mieszkali tuż nad nimi. Przez półtora roku, Beck dostarczał Kramerom jedzenie i chronił ich. Siostra Kramer nie przeżyła. Tak samo jak prawie cała reszta Żydów mieszkających w Żółkwi. Ale ten zaskakująco uczciwy i prawy człowiek uratował Kramer i 17 innych. Trzeba pamiętać, że liczba 18 symbolizuje ”życie” w żydowskiej tradycji.
Szczera, przejmująca, osobista opowieść, oparta na zapisach pamiętnika z czasów młodości.”Kirkus Reviews  
”Klara Kramer, żydówka polskiego pochodzenia, obecnie przewodnicząca fundacji Holocaust Resource Foundation była nastolatką, kiedy wraz z rodziną musiała ukrywać się przed nazistami w bunkrze. Została uratowana przez gospodynię domową i jej męża - pijaka i antysemitę.
Kramer wspomina i szczegółowo opisuje codzienne sprzeczki w podziemnej kwaterze, gdzie jedzenie docierało bardzo rzadko, pisze o strachu przed odkryciem ich kryjówki przez nazistów, rozpaczy po stracie bliskich, którzy zostali zamordowani, o siostrze, która została sprzedana za kilka litrów wódki.
Ta bogata w detale i trzymająca w napięciu opowieść jest hołdem i uznaniem dla odwagi ofiar i prawości narodu żydowskiego.”Publishers Weekly  ”Książka oparta na pamiętniku z czasów wojny, pisanym w schronie pod podłogą. Kramer powraca pamięcią do roku 1942, kiedy naziści zajęli Żółkiew. Prawdziwie i żywo opisuje napięcie wewnątrz ukrywającej się wspólnoty. Szczególnie zaskakujące jest, że rodzinie Kramerów pomógł przetrwać antysemita, który wykazał się wielką odwagą ukrywającą pod podłogą swego domu Żydów. Klara Kramer żyje i mieszka w New Jersey.”Frederic Krome, Library Journal